มะขามป้อม...เมืองพาราณสี

มะขามป้อม
ชื่อวิทย์ศาสตร์ Phyllanhus emblica Linn.
ชื่อวงศ์ EUPHORBIACEAE
ชื่อสามัญ Emblic Myrabolan, Malacca Tree,
Indian Gooseberry,Amala Plant, Amalak Tree
มะขามป้อม ภาษาอังกฤษ คือ emblica(เอมบริก้า)
มะขามป้อม ภาษาฮินดี คือ อาวล่า
มะขามป้อมเชื่อม ภาษาฮินดี คือ อาวล่าจาด

มะขามป้อม เป็นผลไม้เก่าแก่ ที่คนเฒ่าคนแก่จะรู้จักและตระหนักถึงคุณค่าของ
มะขามป้อม เป็นอย่างดี ว่ากันว่าชนชาติที่รู้จัก มะขามป้อม
มาช้านาน และแพร่หลายมากที่สุดในโลกเห็นจะได้แก่อินเดีย
ซึ่งให้ความนับถือมะขามป้อมมากถึงกับขนานนาม
มะขามป้อม ว่าเป็นพยาบาลที่ดูแลสุขภาพอยู่ข้างกายอีกนัยหนึ่งก็เปรียบเสมือนแม่
ที่ดูแลรักษาลูกอยุ่เสมอ นอกจากนั้นยังมีการเล่าขานกันว่า

เมื่อครั้งสมัยพุทธกาล พระพุทธเจ้าทรงอนุญาตให้พระภิกษุทั้งหลายฉัน มะขามป้อม เป็นโอสถได้

ลักษณะ มะขามป้อมเป็นพรรณไม้ยืนต้น ขนาดสูงประมาณ 7-15 เมตร
ลำต้นมีเปลือกเรียบเกลี้ยง ลอกออกเป็นแผ่นๆ
ใบ ใบเดี่ยวเรียงชิดติดกันคล้ายขนนก ปลายใบยาวรี สีเขียวแก่ ยาวประมาณ 1 ซ.ม.

ดอก ออกดอกเป็นช่อหรือเป็นกระจุก ดอกเพศผู้และดอกเพศเมียแยกกันอยู่
บนต้นเดียวกัน หนึ่งดอกมีกลีบดอกประมาณ 5-6 กลีบ มีสีเหลืองอมเขียว
ผล รูปร่างกลม ผิวเกลี้ยง เนื้อหนา รสฝาด เปลือกแบ่งเป็นสันความยาว 6 ซ.ม.
ภายในเนื้อ มีเมล็ดสีน้ำตาลอยู่ 6 เมล็ด
ส่วนที่ใช้ ใบ เปลือกลำต้น ผล ปมที่ก้าน ราก

สรรพคุณทางยาสมุนไพร
รากแห้งของมะขามป้อม ใช้ต้มดื่มแก้ร้อนใน แก้ท้องเสีย แก้โรคเรื้อน ลดความดันโลหิต

รากสดมะขามป้อม นำมาพอกแผลเมื่อโดนตะขาบกัด สามารถแก้พิษได้

เปลือกลำต้นมะขามป้อม ใช้เปลือกแห้งบดเป็นผง โรยบาดแผลหรือนำมาต้มดื่มแก้โรคบิด
และฟกซ้ำ

ปมก้าน ใช้เป็นน้ำยาบ้วนปากแก้ปวดฟัน โดยนำปมก้าน 10-30 อันมาต้มกับน้ำแล้วใช้อม
หรือดื่มแก้ปวดท้องน้อย กระเพาะอาหาร แก้ปวดเมื่อยกระดูก แก้ไอ แก้ตานซางในเด็ก

ผลมะขามป้อมสด ใช้รับประทานเป็นผลไม้แก้กระหายน้ำได้เป็นอย่างดี นอกจากนั้น
ยังเป็นยาบำรุง แก้หวัด แก้ไอ ละลายเสมหะ ขับปัสสาวะ เป็นยาระบาย รักษาคอตีบ
รักษาเลือกออกตามไรฟัน หรือจะนำมาตำให้ละเอียดผสมกับน้ำผึ้ง รับประทานเป็นยาถ่ายพยาธิ

ผลมะขามป้อมแห้ง นำมาบดชงน้ำร้อนแบบชาดื่มแก้ท้องเสีย โรคหนองในบำรุงธาตุ
รักษาโรคบิด ใช้ล้างตา แก้ตาแดง เยื่อบุตาอักเสบ แก้ตกเลือด ใช้เป็นยาล้างตา
หรือจะผสมกับน้ำสนิมเหล็กแก้โรคดีซ่าน โลหิตจาง

เมล็ด นำมาเผาไฟจนเป็นเถ้าผสมกับน้ำมันพืช ทาแก้ตุ่มคัน หืด
หรือตำเป็นผงชงน้ำร้อนดื่มรักษาโรคเบาหวาน หอบหืด หลอดลมอักเสบ รักษาโรคตา
แก้คลื่นไส้ อาเจียนคุณค่าทางอาหาร

มะขามป้อมมีรสชาติถึง 5 รสด้วยกัน คือ เปรี้ยว หวาน เผ็ดร้อน ขม ฝาด ถือได้ว่า
ทุกส่วนของมะขามป้อม มีคุณประโยชน์ต่อร่างกายเราทั้งสิ้น ในมะขามป้อม 1 ผล
มีวิตามินซีสูงถึง 700-100 มิลลิกรัม มะขามป้อมนับว่า เป็นยาอายุวัฒนะขนานหนึ่ง
ทางที่ดีเราควรหันมาบริโภคมะขามป้อม เป็นยาบำรุงและบำบัดโรคกันเถอะ วิธีง่ายๆ
โดยวิธีทำเป็นมะขามป้อมกวนหรือลูกอมก็ได้ ถือเป็นการส่งเสริมสมุนไพรไทยอีกทางหนึ่ง
จะเห็นได้ว่าในมะขามป้อมนั้น มีแคลเซียมสูงมาก ช่วยเสริมสร้างกระดูกและฟันให้แข็งแรง
และยังมีวิตามินซี ช่วยป้องกันเลือดออกตามไรฟันได้อีกด้วย

และเมื่อมาพารณสีก็จะเห็นได้ว่ามะขามป้อมสดที่นี่ มีขนาดใหญ่มาก รสชาดก็ไม่ฝาด
สามารถนำมาจิ้มพริกเกลือและน้ำตาล ก็อร่อยดี

มะขามป้อมที่เมืองพาราณสีผลสดจะอยู่ที่ราคาประมาณ กิโลกรัมละ 20 รูปี แต่นอกจาก
จะทานผลสดแล้วก็ยังมีแบบแช่อิ่มที่บรรจุอยู่ในโหลราคาโหลละประมาณ 100 รูปี
และยังมีแบบเชื่อมแห้งราคาประมาณ 65 รูปี แต่ทั้งแบบแช่อิ่มและแบบเชื่อมแห้งที่กล่าวมานั้น
ยังไม่ได้ลองซื้อมาชิมดู แต่ก็คิดไว้ว่านี่ก็น่าจะเป็นของฝากที่น่าสนใจอีกอย่างหนึ่งของเมืองนี้

อ้างอิง
http://www.lifestyle.kingsolder.com ,elib-online.com